Manewrowanie barką? To proste !

Artykuł dotyczy rejsów barkami firmy Locaboat (Penichette, Europa oraz Linssen)
Oto kilka wskazówek, które pozwolą Ci bezpiecznie poruszać się barką.

Wybierasz się pierwszy raz na barkę i zastanawiasz się czy dasz sobie radę? Oczywiście, że tak. To nic trudnego!

Sterowanie barką

Barką sterujesz podobnie jak samochodem, z tą różnicą, że zamiast kierownicy trzymasz w rękach koło sterowe. Skręcasz kołem w tą stronę, w którą chcesz skierować dziób barki.
Pamiętaj, że za pomocą koła sterowego możesz sterować barką tylko wtedy, gdy barka znajduje się w ruchu lub gdy barka stoi jeszcze w miejscu, ale strugi wody wytwarzane przez śrubę napędową opływają płetwę sterową.

Musisz pamiętać, że barka reaguje na wychylenia steru z pewnym opóźnieniem. Dlatego zaczynaj każdy manewr skrętu z wyprzedzeniem. Podobnie jest z zakończeniem manewru. Musisz pamiętać, że nawet po powrocie steru do pozycji zero, barka przez pewien, krótki czas, będzie jeszcze skręcała.

Na początku rejsu sprawdź jak barka reaguje na duże wychylenia steru, a jak na małe. Zazwyczaj małe ruchy kołem sterowym są wystarczające i pozwalają lepiej utrzymywać kurs barki.

Zawracanie na małej przestrzeni

Zawrócenie na malej przestrzeni może wydawać się trudne nawet dla doświadczonego kapitana, ale w rzeczywistości jest łatwiejsze niż na to wygląda.

• zatrzymaj barkę
• jeśli pływasz barką Panichette (śruba prawoskrętna) wychyl ster maksymalnie w prawą stronę i pozostaw go w takiej pozycji przez cały manewr.
• włącz bieg naprzód i dynamicznie dodaj gazu a następnie powróć do biegu jałowego. Rufa barki w naturalny sposób skieruje się w lewą stronę. Cały czas uważaj na dziób i rufę.
• teraz włącz bieg wsteczny i dynamicznie dodaj gazu. Rufa barki będzie kontynuować swój ruch w lewo.
• powtarzaj dodawania gazu do przodu i do tyłu (pamiętając o kilkusekundowych przerwach na biegu jałowym), aż barka się obróci.

Barki Europa posiadają śrubę lewoskrętną, więc manewr należy wykonywać w odwrotną stronę.

Odpływanie od brzegu - krok po kroku

Twoja barka stoi przy nabrzeżu i jest zacumowana. Aby odpłynąć od brzegu:

• uruchom silnik i odwiąż wszystkie cumy za wyjątkiem tej na dziobie.
• załogant odwiązuje węzeł na cumie dziobowej nie zwalniając jej i czeka na sygnał do jej zluzowania.
• przekręć koło sterowe w stronę nabrzeża i delikatnie dodaj gazu. Zauważysz, że rufa barki oddala się od nabrzeża.
• kiedy rufa jest już wystarczająco daleko od nabrzeża włącz bieg jałowy i ustaw ster w pozycji centralnej.
• załogant na dziobie może teraz zwolnić cumę dziobową i szybko wciągnąć ją na pokład stosownie klarując (porządkując).
• upewnij się, że za barką masz wolną przestrzeń i odpłyń powoli od nabrzeża na biegu wstecznym.
• jeśli odpłynąłeś już od nabrzeża włącz ponownie bieg jałowy i po chwili dodaj delikatnie gazu naprzód.
• ważne jest, aby podczas manewru niezwłocznie wciągnąć liny na pokład i je uporządkować.
• nie zapomnij zabrać z nabrzeża młotka i kołków cumowniczych jeśli ich używałeś.

Zwalnianie i zatrzymanie barki

Aby zwolnić i zatrzymać barkę użyj biegu wstecznego. Zawsze musisz kontrolować prędkość jednostki.

• włącz bieg wsteczny i dodaj dynamicznie gazu proporcjonalnie do prędkości i dystansu. Nie zapomnij, aby zmieniając bieg z naprzód na wsteczny pozostawić silnik przez kilka sekund na biegu jałowym w celu uniknięcia uszkodzenia skrzyni biegów.
• po zwolnieniu/zatrzymaniu powróć do biegu jałowego.

Nie zapomnij, że reakcja barki jest zawsze trochę opóźniona względem manewrów, które chcesz wykonać.

Cumowanie

• zawsze rób wszystko powoli. Nie zapominaj, że nie masz pedału hamulca i barka potrzebuje czasu, aby zareagować.
• zawsze kieruj barkę do nabrzeża najpierw dziobem i wyślij na dziób załoganta z bosakiem, aby mógł w razie potrzeby odepchnąć jednostkę od brzegu.
• należy zachowywać wyjątkową ostrożność podczas odpychania barki od nabrzeża, nigdy nie używać w tym celu nóg czy rąk. Podchodząc do brzegu dziobem zmniejszasz ryzyko uszkodzenia śruby napędowej.
• kiedy barka dotyka już brzegu upewnij się, że włączyłeś bieg jałowy. W tym momencie członek załogi powinien wyjść na ląd zabierając ze sobą linę cumowniczą. Ty lub kolejny członek załogi powinien następnie podać załogantowi na lądzie rufową linę cumowniczą. W taki sam sposób odpływając od brzegu najpierw powinieneś zwolnić cumę rufową i wypchnąć rufę. Chwilowe dodanie gazu na wstecznym wypchnie barkę na środek kanału bez ryzyka uszkodzenia śruby.
• nigdy nie wyłączaj silnika zanim barka nie będzie zacumowana. Analogicznie nigdy nie odwiązuj cum przed włączeniem silnika.
• na rzece powinieneś cumować zawszę pod prąd. Przy silnym wietrze na rzece lub jeziorze, cumuj pod wiatr. Jeśli wzdłuż rzeki czy kanału biegnie ścieżka zwykle powinieneś cumować właśnie po tej stronie.
• jeśli manewr Ci nie wyszedł nie przejmuj się. Spróbuj jeszcze raz i nie spiesz się. Pamiętaj, że jesteś na wakacjach i czas jest po Twojej stronie.

Gdzie możesz cumować

W wielu miejscach przygotowane są specjalne nabrzeża do cumowania. Niektóre z nich są bezpłatne, ale tam gdzie masz dostęp do prądu i wody podlegają niewielkim opłatom. Poprawne zamocowanie lin cumowniczych jest bardzo istotne, szczególnie, jeśli zatrzymujesz się na noc.

Nie musisz oczywiście cumować w portach, możesz to robić wszędzie za wyjątkiem:

• miejsc oddalonych mniej niż 200m od śluzy lub jazu,
• miejsc oznaczonych zakazem zatrzymywania się i/lub postoju,
• miejsc, na których postój spowoduje utrudnienia w cyrkulacji wody,
• ciasnych zakrętów, przewężeń, pod mostem lub w śluzie (chyba, że śluzowy wyraźnie Ci to nakaże),
• przy lub w pobliżu trzcin,
• prywatnych nabrzeży na rzekach lub jeziorach.

W Niemczech cumowanie w kanałach lub rzekach jest zabronione za wyjątkiem specjalnie przygotowanych do tego miejsc.  Z tego właśnie powodu na barce w Niemczech nie znajdziesz młotka i kołków cumowniczych.

Główne zasady cumowania

• aby poprawnie zacumować barkę przywiąż najpierw rufę, a później dziób,
• nigdy nie prowadź lin cumowniczych w poprzek ścieżek, rowerzyści lub piesi mogą zrobić sobie krzywdę,
• cumowanie na dziko może wydawać się ciekawe, ale pamiętaj o łatwym dostępie do barki,
• zabrania się cumowania do drzew, co może spowodować ich uszkodzenie i narazić Cię na wysokie kary.
• Do cumowania na dziko używaj dwóch kołków cumowniczych i młotka, które znajdziesz na barce.
• jeśli wieje silny wiatr cumuj po tej stronie brzegu, z której wieje. W innym przypadku będziesz miał duży problem z odpłynięciem z takiego miejsca.
• jeśli istnieje prawdopodobieństwo, że poziom rzeki lub jeziora może się zmienić, luźniej zamocuj liny cumownicze.

Kotwiczenie

Kotwiczyć można tylko w Niemczech (dzień i noc) oraz w Irlandii (jedynie podczas dnia). Oto kilka przydatnych wskazówek:

• sprawdź wieczorną prognozę pogody jeśli decydujesz się spędzić noc na kotwicy. Nie powinieneś tego robić jeśli siła wiatru będzie wyższa niż 3 stopnie w skali Beauforta (12-19 km/h lub 8-11 węzłów)
• w Niemczech zabronione jest stawanie na kotwicy w pobliżu trzcin, obszarów reprodukcyjnych fauny, w kanałach.
• kotwica trzyma najlepiej na dnie piaszczystym lub glinianym,
• kotwicowisko, które wybierasz na spędzenie nocy powinno być osłonięte od wiatru i fal. Powinno umożliwiać barce obrócenie się wokół własnej osi.
• jeśli kotwiczysz na noc nie zapomnij włączyć światła kotwicznego.

Manewr rzucania kotwicy

• oceń głębokość,
• zatrzymaj barkę dziobem do wiatru,
• włącz bieg jałowy
• zwolnij kotwicę do momentu, kiedy dotknie dna,
• kiedy barka zacznie cofać się z wiatrem, zwalniaj sukcesywnie łańcuch, aby ułożył się równo na dnie:
• Kotwica z łańcuchem: Wydaj minimum 3 razy tyle łańcucha ile oceniona głębokość.
• Kotwica z liną: Wydaj minimum 5 razy tyle łańcucha ile oceniona głębokość.

Manewr podnoszenia kotwicy

• uruchom silnik,
• podnieś łańcuch do momentu kiedy będzie znajdować się w pozycji pionowej,
• wciągnij kotwicę na pokład. Pamiętaj, aby wyczyścić łańcuch i kotwicę zanurzając je ponownie w wodzie,
• odpłyń powoli z kotwicowiska.

Mijanie w wąskich przejściach

Mijanie innych barek:

• jeśli inna jednostka znajduje się dalej od przewężenia, płyń pierwszy,
• jeśli inna jednostka jest bliżej przewężenia od Ciebie, ustąp jej pierwszeństwa.

Mijanie wędkarzy:

• zwykle wyciągają żyłki z wody. Pamiętaj jednak, że musisz ich unikać omijając wystarczająco daleko. Staraj się nie dopuścić do wkręcenia żyłki w śrubę.

Nawigacja

Jeżeli na trasie nie ma innych jednostek pływających, płyniemy środkiem toru wodnego. W przypadku spotkania innej łodzi, należy zawsze trzymać się prawej strony szlaku wodnego. Co jakiś czas warto obejrzeć się za siebie - jeżeli ktoś ma zamiar nas wyprzedzić, to ustąpmy mu miejsca kierując się na prawą stronę.

Nawigacja po kanałach, rzekach i jeziorach

Pływanie po kanałach jest najprostsze. Nawet, jeśli na trasie znajduje się wiele śluz. Nie ma prądu, możesz zatrzymać się prawie wszędzie, a ścieżki wzdłuż nabrzeża ułatwiają komunikację z pobliskimi sklepami czy zabytkami.

Żeglowanie po jeziorach i rzekach wymaga więcej uwagi. Szlaki wodne są zwykle dużo szersze i musisz bacznie obserwować wszystkie boje i znaki wyznaczające tor wodny. W ten sposób unikniesz mielizn i kamieni. Najczęściej ruch na rzekach i jeziorach jest większy. Wynika to z obecności jednostek komercyjnych, szybkich, prywatnych łodzi motorowych, jachtów żaglowych i kajaków.

Ze względów bezpieczeństwa wypływanie barką na morze jest surowo zabronione (wyjątek stanowi kilka jednostek we Włoszech).

Zwróć uwagę:

• o ile problem powodzi praktycznie nigdy nie dotyczy kanałów, o tyle rzeki są na nie narażone. Zwykle ma to miejsce wiosną (czasami jesienią), kiedy silne opady łączą się z roztapiającym się śniegiem. Najczęściej bezpieczny poziom wody w rzece po powodzi powraca już po kilku dniach.
• poziom niektórych rzek może również gwałtownie wzrosnąć, na skutek dużej ilości wody uwolnionej przez tamę w górze rzeki. Turyści najczęściej są o tym informowani z wyprzedzeniem.
• zarówno kanały jak i rzeki może dotknąć susza i niedobór wody. W takich okolicznościach rejs może zostać odwołany lub trasa ograniczona na wybranych odcinkach. Na szczęście technika pozwala coraz częściej unikać wspomnianych problemów.
• na jeziorach, rzekach i kanałach wilgoć może wywoływać potencjalnie niebezpieczną mgłę o poranku. Jeśli widoczność jest mocno ograniczona, nie płyń.

Akwedukty, tunele, pochylnie

Na szlakach można napotkać przykłady ludzkiej pomysłowości, a wiele z nich trafiło na listę zabytków historycznych i stało się atrakcją turystyczną:

• akwedukty, po raz pierwszy użyte w XVII wieku, umożliwiały krzyżowanie się kanałów z rzekami i dolinami,
• pochylnie i podnośniki są rzadkością. Wynaleziono je, aby zastąpić kilka śluz jednocześnie i mogą być nie lada atrakcją podczas rejsu,
• niektóre drogi krzyżują się z kanałami przy pomocy różnych mostów np. zwodzonych (najczęściej spotykane w Holandii) lub wahadłowych (często obsługiwane samodzielnie jak np. ten na kanale Nivernais niedaleko Corbigny),
• tunele mogą osiągać długości kilku kilometrów i są kontrolowane przez światła ruchu wahadłowego.

Żegluga po jeziorach i wodach otwartych

Jeśli szlak wodny przecina otwarte wody musisz trzymać się toru wodnego oznaczonego na mapie i mijać boje po odpowiedniej stronie.

Pamiętaj:

• nigdy nie rozpoczynaj żeglugi po otwartych wodach przy niesprzyjającej pogodzie,
• nie żegluj jeśli wiatr przekracza 3 stopnie w skali Beauforta (12-19 km/h lub 8-11 węzłów) i/lub fale są wyższe niż 50 cm,
• jeśli chcesz się upewnić zadzwoń na informację pogodową (numer telefonu otrzymasz podczas zaokrętowania).

Na wodach otwartych zakładaj kamizelki ratunkowe. Wypadnięcie za burtę może zakończyć się tragicznie.

Pamiętaj, aby włączyć światło kotwiczne zatrzymując się na noc na jeziorze.

Nigdy nie pływaj po zachodzie słońca, niezależnie od tego czy jest to rzeka, kanał, jezioro czy wody otwarte.

UWAGA !
Przepływając przez jezioro Etang de Thau (południe Francji), ze względu na hodowlę skorupiaków, korzystanie z toalety, umywalki czy prysznica jest zabronione i  podlega wysokim karom grzywny do 2500 EUR.